From Mahlas Verse, Self Perception And Self-Respect In Leyla Hanım's Divanı

Kişinin kendisini değerlendirme ve tanıma biçimi olan benlik/kendilik kavramı Kur’an-ı Kerim Arap dilinde nefs, Batı dillerinde ise “self, ego” sözcükleri ile karşılanmaktadır. Birçok tanımı benlik kavramı; genel olarak insanın kendi kişiliğine ait düşüncelerinin toplamı, kişinin diğerlerinden ayırt etme biçimidir. İnsanın kendisine karşı beslediği çeşitli duygulardan meydana gelir. Benlik kavramını oluşturan bu duygular arasında saygısı/izzet-i üstünlük/aşağılık, şeref/haysiyet vb. yer almaktadır.
 Hayatın bütün yönlerini aktarma imkânı sunan şiir kaleme alan şairin hayatını kendini anlatmasına da olanak sağlamaktadır. Özellikle manzumelerin mahlas beyitleri, şairlerin benlikleri saygıları çok önemli ipuçları barındırır. Ayrıca beyitleri sadece duygu düşüncelerini değil, gerçekleri dile getirdikleri bölüm dikkat çekmektedir. Bunun yanı sıra doğrudan kendilerine has duygu, düşünce, algılama yorumlarını ortaya koydukları bölümdür.
 19. yüzyılda yaşamış divan şairleri bir yere sahip Leyla Hanım aynı zaman altı yüz yıllık şiiri geleneği içerisinde sahibi az sayıda kadın şairlerden biri olduğu için edebiyat tarihimiz sahiptir. Konu üslup bakımından zarif şiirler Hanım’ın şiirleri zamanda sade akıcı dille Şiirleri konu ifade zariftir. Divan şair, kimi gelenek dışına çıkarak özgü söyleyişler getirmiştir. Şairin almış beyitlerinde saygısı ilgili getirdiği görülmektedir. Bu çalışmada aldığı beyitlerinden hareketle algısı açıklanmaya çalışılacaktır.